Pod pojęciem kawy najczęściej rozumie się napój przyrządzany przez ekstrakcję zwykle palonych nasion gatunków kawy – Coffea arabica L. lub Coffea canephora Pierre ex A. Froehner = Coffea robusta L. Linden, Rubiaceae. Procesowi obróbki termicznej kawa zawdzięcza swój aromat, smak zależny jest od obecności związków o charakterze polifenolowym, głównie pochodnych kwasu cynamonowego – kwasu kawowego i kwasu chlorogenowego. Właściwości pobudzające ośrodkowy układ nerwowy ma alkaloid purynowy, kofeina. Ostatnio na rynku pojawiają się produkty sporządzane na bazie zielonej kawy – powstają one w procesach technologicznych pomijających klasyczne palenie kawy (obróbkę termiczną ziaren). Właściwości zielonej kawy znane są już od pewnego czasu, ale w ostatnich latach stały się przedmiotem intensywnych badań. [1]
Zielona kawa jest bogatym źródłem kwasu chlorogenowego [1, 3], substancji o bardzo silnych właściwościach przeciwutleniających, wpływającej także wspomagająco na procesy towarzyszące odchudzaniu [3, 4, 5]. Według niektórych danych piśmiennictwa kwas chlorogenowy obniża ciśnienie tętnicze krwi i może być pomocny w zwalczaniu łagodnego nadciśnienia [2]. O znaczeniu przeciwutleniaczy w prewencji chorób określanych jako cywilizacyjne napisano wiele prac, wiele miejsca temu zagadnieniu poświęcono w popularnych publikacjach, dostępnych także w zasobach internetowych. Nie tylko kwas chlorogenowy, ale i inne pochodne kwasu cynamonowego wykazują działanie antyoksydacyjne [6]. Substancje te hamują także aktywność pewnych enzymów, co pozwala na powiązanie obecności kwasu chlorogenowego w pożywieniu ze zmniejszonym przyswajaniem glukozy [3, 7].
Ponieważ znacznie bardziej popularnym produktem jest kawa palona, stąd zrozumiałe wydaje się zainteresowanie badaczy porównaniem obu produktów, tego rodzaju prace także spotyka się w literaturze [8]. Skład wyciągów z kawy jest zależny od metody i warunków ekstrakcji [9]. Potencjalny użytkownik tego rodzaju specyfików zwykle nie jest w stanie przeprowadzić w warunkach domowych ekstrakcji surowca w sposób zapewniający odpowiednią zawartość składników czynnych. Poza tym, w odróżnieniu od tradycyjnie stosowanej kawy (palonej), jej wariant nie poddany paleniu (zielona kawa) nie posiada walorów smakowych, które uzasadniałyby jej spożywanie w postaci naparów (tego rodzaju produkty określane są jako niesmaczne).
Należy mieć także świadomość, że nabywając bezpośrednio surowiec nieprzetworzony (nasiona kawy) można wejść w posiadanie produktu zanieczyszczonego (na różnych etapach wytwarzania) bardzo toksycznymi produktami przemiany materii grzybów pleśniowych [10]. Problem ten nie powinien mieć miejsca, jeżeli finalny produkt otrzymano w warunkach przemysłowych (z uwagi na rygorystyczne kontrole jakości na każdym etapie wytwarzania). Jakość nabywanych produktów spożywczych, w tym suplementów diety ma bezpośredni związek z zagadnieniami bezpieczeństwa ich stosowania i nie zawsze samodzielna obróbka surowca, w warunkach domowych pozwala na zachowanie standardów jakości wymaganych dla produktu.
- FARAH, Adriana, et al. Chlorogenic acids from green coffee extract are highly bioavailable in humans. The Journal of nutrition, 2008, 138.12: 2309-2315.
- WATANABE, Takuya, et al. The blood pressure-lowering effect and safety of chlorogenic acid from green coffee bean extract in essential hypertension. Clinical and experimental hypertension, 2006, 28.5: 439-449.
- THOM, Erling. The effect of chlorogenic acid enriched coffee on glucose absorption in healthy volunteers and its effect on body mass when used long-term in overweight and obese people. Journal of International Medical Research, 2007, 35.6: 900-908.
- ONAKPOYA, Igho; TERRY, Rohini; ERNST, Edzard. The use of green coffee extract as a weight loss supplement: a systematic review and meta-analysis of randomised clinical trials. Gastroenterology research and practice, 2011, 2011.
- SHIMODA, Hiroshi; SEKI, Emi; AITANI, Michio. Inhibitory effect of green coffee bean extract on fat accumulation and body weight gain in mice. BMC complementary and alternative medicine, 2006, 6.1: 9.
- IWAI, Kazuya, et al. In vitro antioxidative effects and tyrosinase inhibitory activities of seven hydroxycinnamoyl derivatives in green coffee beans. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2004, 52.15: 4893-4898.
- NARITA, Yusaku; INOUYE, Kuniyo. Inhibitory effects of chlorogenic acids from green coffee beans and cinnamate derivatives on the activity of porcine pancreas α-amylase isozyme I. Food Chemistry, 2011, 127.4: 1532-1539.
- DAGLIA, Maria, et al. In vitro antioxidant and ex vivo protective activities of green and roasted coffee. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 2000, 48.5: 1449-1454.
- NAIDU, M. Madhava, et al. Studies on extraction and antioxidant potential of green coffee. Food Chemistry, 2008, 107.1: 377-384.
- BATISTA, Luis Roberto, et al. Toxigenic fungi associated with processed (green) coffee beans (Coffea arabica L.). International Journal of Food Microbiology, 2003, 85.3: 293-300.