Acerola – źródło witaminy C

Niezależnie od trudnego do przewidzenia kierunku zmian klimatycznych, prawdopodobne wydaje się coroczne występowanie pory charakteryzującej się niską temperaturą, zwiększoną wilgotnością powietrza, silnymi wiatrami o zmiennym kierunku, a także opadami – deszczu lub śniegu. Okres jesienno-zimowy zwykle kojarzony ze zwiększoną tendencją do zakażeń wirusowych (przeziębienia) stanowi pod wieloma względami wyzwanie dla organizmu. Szczególnie w drugiej połowie roku, w okresie rozpoczynającym się praktycznie tuż po wakacjach (urlopach) organizm człowieka musi sprostać wielu problemom, wśród nich na pewno bardzo istotnym jest duża zmienność warunków klimatycznych w stosunku do wiosny i lata – w zakresie temperatury i wilgotności powietrza.

Obecnie dość często jesień pozostaje umiarkowanie ciepłą i słoneczną porą roku, ale zdarza się, że już z początkiem września temperatura powietrza obniża się, a opady deszczu i wiatr powodują, że temperatura odczuwalna jest jeszcze niższa. Samo wychłodzenie organizmu nie spowoduje przeziębienia, gdyż tym pojęciem określa się choroby infekcyjne dróg oddechowych o podłożu wirusowym, ale niekorzystne warunki otoczenia mogą mieć pośredni wpływ na zmniejszenie odporności. W takich sytuacjach infekcja wirusowa może mieć bardzo dokuczliwy przebieg. Chociaż stosowanie niektórych witamin w leczeniu infekcji jest dyskusyjne, to z pewnością prawidłowe zaopatrzenie w te ważne biologicznie substancje sprzyja prewencji wielu chorób, nie tylko infekcyjnych [1].

Witaminy wraz z enzymami stanowią biokatalizatory wielu reakcji biochemicznych, ich niedobór będzie powodował mniej lub bardziej zauważalne upośledzenie funkcji różnych struktur organizmu, także układu odpornościowego. Jesienne zbiory owoców i warzyw powinny sprzyjać wysokiemu spożyciu naturalnych produktów o dużej zawartości witamin, ale w okresie zimowym dostęp do nich jest już trudniejszy. Istnieje możliwość przechowywania tych produktów, ale nie zawsze zastosowane metody pozwalają na utrzymanie odpowiednio wysokiej zawartości witamin, które są substancjami raczej nietrwałymi chemicznie.

Inną, bardzo istotną kwestią podejmowaną w kontekście naturalnych źródeł witamin i innych związków aktywnych biologicznie jest ich zawartość w spożywanych produktach. Dokonując odpowiednich obliczeń można zauważyć, że aby zabezpieczyć potrzeby organizmu, niekiedy należałoby spożyć bardzo duże ilości produktu spożywczego, co byłoby uciążliwe, a niekiedy praktycznie niewykonalne. W pewnych sytuacjach uzasadnione jest więc stosowanie preparatów zawierających witaminy i mikroelementy, o ile ich biodostępność (dostępność biologiczna) jest na odpowiednim poziomie.

Witamina C występuje dość szeroko w świecie roślinnym, bogatym jej źródłem są np. owoce aceroli. Roślina ta obecna jest w wielu dostępnych na rynku preparatach, warto poznać ją bliżej. Pod nazwą acerola kryje się egzotyczna roślina – malpigia granatolistna (Malpighia glabra L. = Malpigia punicifolia L.) z rodziny malpigiowate [2]. Roślina nazywana jest często wiśnią z Barbados. Naturalnym obszarem jej występowania jest styk dwóch kontynentów amerykańskich – północne obszary Ameryki Południowej, Ameryka Środkowa, południowe stany USA (Meksyk, Teksas) [2]. Roślina jest rozłożystym krzewem, czasem drzewem, wydającym małe, czerwone pestkowce o bardzo kwaśnym smaku. Owoce aceroli są bogatym źródłem witaminy C [3]. Obecność tej substancji, jak i innych składników czynnych wyjaśnia wysoką aktywność przeciwutleniającą owoców aceroli [4, 5]. Według niektórych doniesień piśmiennictwa wyciąg z owoców aceroli hamuje melanogenezę (odkładanie się pigmentu w skórze), co wyjaśniałoby działanie „rozjaśniające” wyciągów z aceroli stosowanych w kosmetyce [5]. Analiza dostępnych doniesień piśmiennictwa wskazuje, że owoce malpigii granatolistnej są bogatym źródłem witaminy C i innych związków, które mogą być pomocne w utrzymaniu odporności organizmu w okresie nasilonego występowania zakażeń górnych dróg oddechowych.